Vergeven en vergeten na seksueel geweld

Laat slachtoffers zelf kiezen

Opiniestuk Franky D'hauwer

Dit opiniestuk is geschreven vanuit mijn persoonlijke ervaring en overtuiging. Ik spreek als slachtoffer en overlever van seksueel geweld, maar ik spreek niet namens anderen. Elk slachtoffer heeft het recht om zelf te bepalen hoe hij of zij omgaat met wat is gebeurd of dat nu gaat over zwijgen of spreken, over vergeven of niet, over loslaten of vasthouden.

Mijn principe is eenvoudig: een slachtoffer heeft géén plichten, enkel rechten. Recht op erkenning, recht op veiligheid, recht op waarheid, recht op herstel. En dus ook: het recht op een eigen mening. Dit is de mijne.

Vergeven en vergeten? Niet in mijn naam.

"Heb je hem al kunnen vergeven?" Het is een vraag die ik vaker heb gehoord dan me lief is. Niet zelden gesteld met de beste bedoelingen, maar elke keer voelt ze als een onzichtbare hand die mijn keel dichtknijpt. Want wat bedoelen mensen eigenlijk met vergeving? En waarom vinden ze het zo belangrijk dat ik vergeet?

Laat mij daar duidelijk over zijn: vergeten is geen optie. En vergeven? Dat bepaal ik zelf.

Vergeten is geen genezing

Ik ben overlever van seksueel geweld. Wat mij is aangedaan, laat zich niet wissen. Niet door tijd, niet door zwijgen, en zeker niet door de druk om "het een plaats te geven". Seksueel misbruik nestelt zich in je lijf, in je zenuwstelsel, in je vertrouwen in mensen en in het leven zelf. De sporen ervan verdwijnen niet. En dat hoeft ook niet. 

Want vergeten is niet alleen onmogelijk, het is ook gevaarlijk. Als we vergeten wat ons is aangedaan, als we zwijgen over het onrecht dat ons is aangedaan, dan openen we de deur voor herhaling. Wat verzwegen wordt, blijft bestaan in de schaduw. Wat niet erkend wordt, blijft etteren.

Ik heb gekozen om mijn verhaal te vertellen. Voor een commissie, voor een publiek, voor lotgenoten. Niet omdat ik wil blijven hangen in het verleden, maar omdat ik geloof dat erkenning het begin is van herstel. Niet vergeten, maar herinneren. Bewust, helder en moedig, is voor mij de weg vooruit.

Vergeven is geen verplichting

Te vaak krijgen slachtoffers de vraag of ze hun dader kunnen vergeven, alsof dit noodzakelijk is om verder te kunnen. Maar voor mij is vergeving geen verplichting. Hoe kan ik vergeven als de dader geen enkele verantwoordelijkheid heeft genomen? Als de structuren die het misbruik mogelijk maakten, nog steeds bestaan? Als er nooit echte gerechtigheid is gekomen?

In mijn geval gaat het over misbruik binnen de Kerk, gepleegd door een leraar-priester, jarenlang stilgehouden, verdoezeld, doodgezwegen. Waar is het spijt betoon? Waar is de gerechtigheid? Hoe kan iemand mij vragen te vergeven terwijl zovelen nog altijd in stilte lijden?

Laat me duidelijk zijn: ik leef niet met haat. Ik leef met pijn, met waarheid, met kracht. Ik heb mijn energie gericht op erkenning, op het helpen van lotgenoten, op het bouwen van een gemeenschap waarin slachtoffers niet langer alleen zijn. Maar ik zal nooit zeggen dat iemand moet vergeven om vooruit te geraken. Dat is een keuze die elk slachtoffer zélf moet kunnen maken. Zonder druk, zonder oordeel.

Mijn kracht zit in herinneren, niet in vergeten

Ik kies ervoor om te spreken. Om te schrijven. Om te delen. Niet omdat ik wraak wil, maar omdat ik weet dat in elke waarheid die ik uitspreek, een stukje vrijheid zit, voor mij, en voor anderen.

Samen met anderen bouw ik aan SAMEN overLEVEN, een warme en veilige plek voor mensen die seksueel geweld hebben meegemaakt. Daar is geen plaats voor stilzwijgen, maar wel voor moed, erkenning en verbinding.

Daar vertellen we onze verhalen, niet om in het verleden te blijven hangen, maar om onszelf en elkaar weer op te richten.

Ik hoef niet te vergeten om verder te kunnen. Ik hoef niet te vergeven om te genezen.
Wat ik wél nodig heb, is ruimte, om te rouwen, te helen, te spreken en te zijn.

En die ruimte gun ik ook elke andere overlever.

Franky D'hauwer

TERUG